Ngày 6/4/2019, tại trường THPT Chuyên Lào Cai đã diễn ra Hội thảo – Tập huấn xây dựng chủ đề STEM. Tham dự hội thảo có đại diện lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo, chuyên gia của Bộ Giáo dục và Đào tạo cùng gần 300 cán bộ quản lý, giáo viên của các Phòng Giáo dục và Đào tạo, các trường THCS, THPT trên địa bàn tỉnh.

            Thời gian gần đây, giáo dục Lào Cai ngày càng khẳng định vị thế của mình trên toàn quốc bằng những thành tích trong dạy và học của tập thể giáo viên, học sinh của tỉnh vùng cao biên giới. Không phải ngẫu nhiên mà tỉnh Lào Cai sớm xây dựng cho mình Ðề án phát triển giáo dục trong từng giai đoạn với những mục tiêu cụ thể và thiết thực. Là tỉnh vùng cao biên giới, trình độ dân trí ở một số địa phương còn hạn chế, Lào Cai chủ trương đẩy nhanh tiến độ phát triển giáo dục và đào tạo theo hướng củng cố, phát triển, đa dạng hóa các loại hình trường lớp, phát triển mạnh hệ thống trường lớp dân tộc bán trú, quy mô giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên. Đặc biệt, một trong những hướng đi mới mà ngành giáo dục Lào Cai đang triển khai và bước đầu đạt được hiệu quả chính là mô hình giáo dục STEM.

Toàn cảnh hội thảo

            STEM là viết tắt của các từ Science (Khoa học), Technology (Công nghệ), Engineering (Kỹ thuật) và Math (Toán học). Giáo dục STEM về bản chất được hiểu là trang bị cho người học những kiến thức và kỹ năng cần thiết liên quan đến các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học theo cách tiếp cận liên môn (interdisciplinary) và người học có thể áp dụng để giải quyết vấn đề trong cuộc sống hàng ngày. Với cách học này, giáo viên không còn là người truyền đạt kiến thức nữa mà sẽ là người hướng dẫn để học sinh tự xây dựng kiến thức cho chính mình.

            Theo UNESCO: “Giáo dục STEM là chìa khóa cho sự đổi mới và tăng trưởng kinh tế trong thế giới kết nối mà ở đó con người được bao quanh bởi công nghệ và sáng tạo”. Ở Việt Nam, giáo dục STEM đã được Chính phủ chỉ đạo trong Chỉ thị 16 về Cách mạng Công nghiệp lần thứ 4 (Công nghiệp 4.0) và Chỉ thị số 2919/CT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và đào tạo  ngày 10/8/2018. Trong Chương trình giáo dục phổ thông mới vừa được Bộ GD-ĐT công bố, giáo dục STEM là một cách tiếp cận mới trong nội dung nhiều môn khoa học tự nhiên, toán học, tin học và công nghệ,... để học sinh hướng đến các hoạt động thực hành và vận dụng kiến thức để tạo ra sản phẩm hoặc giải quyết các vấn đề của thực tế cuộc sống.

Các đại biểu tham dự một tiết học STEM

            Là môi trường giáo dục tốt nhất của tỉnh nhà – nơi ươm mầm những tài năng - trường THTP Chuyên Lào Cai là một trong những trường được Sở Giáo dục và Đào tạo Lào Cai chọn thí điểm mô hình giáo dục STEM. Thầy Nguyễn Minh Thuận – Phó hiệu trưởng phụ trách nhà trường cho biết: “Trong thời gian qua, tập thể lãnh đạo, cán bộ, giáo viên trường THPT Chuyên Lào Cai đã rất nỗ lực để thực hiện các nhiệm vụ giáo dục của Lãnh đạo tỉnh, Sở Giáo dục và Đào tạo giao phó. Mục tiêu trong Đề án giáo dục của nhà trường đưa ra đó là xây dựng thành công môi trường học tập thông minh, sáng tạo, giáo viên là người điều hành, học sinh được trải nghiệm thực tế, bởi vậy nhà trường đã tích cực vận dụng mô hình giáo dục STEM trong thời gian gần đây. Tuy nhiên, hiện nay việc triển khai đang gặp một số khó khăn như xây dựng chủ đề STEM như thế nào, phương pháp giảng dạy STEM sao cho hiệu quả, làm thế nào để khơi dậy khả năng tự học, tự sáng tạo của học sinh… là những câu hỏi mà nhà trường luôn trăn trở”.

            Tại hội thảo, các đại biểu đã được tham quan các sản phẩm từ các dự án STEM  của học sinh; tham gia trực tiếp vào các tiết dạy giới thiệu do giáo viên trường THPT Chuyên Lào Cai tổ chức, điều hành; từ đó có những ý kiến trao đổi về tầm quan trọng của giáo dục STEM trong giáo dục phổ thông, các khó khăn, vướng mắc khi áp dụng hình thức giáo dục này.

Nhờ đưa giáo dục STEM vào giảng dạy, các em học sinh đã sáng tạo ra nhiều sản phẩm

ý nghĩa, thiết thực với cuộc sống.

            Theo các chuyên gia của Bộ giáo dục và Đào tạo được mời tham dự Hội thảo, các dự án STEM đã được xây dựng và thực hiện với những kết quả ban đầu như thay đổi nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh, cha mẹ học sinh về giáo dục STEM; các dự án STEM bước đầu khẳng định tính khả thi, hiệu quả; phát triển các câu lạc bộ STEM, câu lạc bộ nghiên cứu khoa học trong nhà trường; huy động được sự tham gia của cha mẹ học sinh và cộng đồng trong giáo dục STEM. Tuy nhiên, việc áp dụng hình thức giáo dục này cũng còn một số hạn chế như giáo viên, cán bộ quản lý nhận thức chưa thật sự đầy đủ; các chủ đề STEM chưa thay thế được các tiết học truyền thống; điều kiện cơ sở vật chất, thiết bị còn hạn chế…

            Không chạy theo thành tích, Giáo dục và Đào tạo Lào Cai đang đi những bước vững chắc. Theo lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo, thời gian qua, Sở đã triển khai nhiều hoạt động nhằm đưa giáo dục STEM triển khai tại các nhà trường trên địa bàn tỉnh và đã đạt được một số thành quả bước đầu. Tuy nhiên hiện nay mới chỉ dừng lại ở mức thí điểm ở một vài đơn vị cơ sở giáo dục, việc triển khai chưa đồng đều tại các trường, nhất là ở cấp THPT việc tiếp cận mô hình giáo dục này còn gặp nhiều khó khăn.

            Hội thảo là dịp để nâng cao nhận thức của cán bộ, giáo viên về bản chất hoạt động giáo dục STEM trong dạy học, sinh hoạt câu lạc bộ và nghiên cứu khoa học, từ đó các trường học sẽ vận dụng, xây dựng kế hoạch dạy học theo chủ đề STEM. Hội thảo tổ chức thành công là một minh chứng cụ thể, rõ ràng nhất trong việc đưa chương trình giáo dục STEM vào giảng dạy bước đầu có hiệu quả trong nhà trường.